Porządki w Windows 10
System Windows 10 jest już z nami kilka dobrych lat i na razie tak zostanie. Z czasem jednak każdy system może zacząć prosić o zrobienie porządków. O ile za czasów poprzednich wersji systemu Windows zalecaną metodą było przeinstalowanie całego system, o tyle z Windows 10 osobiście nie widzę takiej potrzeby, chyba że mamy problem, którego naprawienie potrwałoby dłużej niż zainstalowanie i ustawienie wszystkiego od nowa.
O ile jeszcze nie natrafiłeś na inny mój artykuł, odsyłam również do:
Usunięcie zbędnego oprogramowania
Wszelkiego rodzaju porządki należy zacząć od usunięcia oprogramowania, którego już nie używamy. Czy to tego, zainstalowanego ze Sklepu Microsoft, czy też osobno z Internetu. Możemy tego dokonać w dwojaki sposób.
Z poziomu Ustawień (Settings) systemu Windows 10
Klikamy przycisk Start > Ustawienia
W oknie Ustawienia wybieramy opcję Aplikacje
Domyślnie przejdziemy do opcji Aplikacje i funkcje, która zawierać będzie listę Aplikacji zainstalowanych w naszym systemie. Przeglądając ją, możemy wybrać i usunąć (przycisk Odinstaluj) program zainstalowany ręcznie, jak i te zainstalowane ze Sklepu Microsoft (Microsoft Store), o ile nie są one częścią integralną systemu Windows.
Z poziomu Panelu Sterowania
Tak, Panel Sterowania, nawet w najnowszej wersji systemu Windows 10 nadal istnieje i ma się dobrze. Dla mnie jest to nadal podstawowe narzędzie systemowe. Mimo tego, że nie ma on bezpośredniego skrótu w menu start, to nadal można go przywołać z poziomu opcji Uruchom (klawiszem Win+R) wpisując słowo control i potwierdzając klawiszem Enter.
Jeżeli nasz Panel Sterowania wyświetlony jest wg widoku kategorii, w widocznej sekcji Programy wybieramy Odinstaluj program.
Tak otrzymamy listę programów, które możemy odinstalować (z wyjątkiem tych zainstalowanych z poziomu Sklepu Microsoft).
Wybierając program, którego już nie potrzebujemy, klikamy na przycisk Odinstaluj i postępujemy zgodnie z krokami na ekranie.
Oczyszczanie dysku za pomocą wbudowanego narzędzia
System Windows (nie tylko Windows 10) posiada bardzo użyteczne narzędzie do oczyszczania dysku z niepotrzebnych elementów systemu oraz plików tymczasowych. Nazywa się ono Oczyszczanie dysku i dostępne jest z menu Start, w folderze Narzędzia administracyjne systemu Windows.
Po jego włączeniu domyślnie uruchomiony zostanie on w trybie użytkownika, pozwalający jedynie na usunięcie części zbędnych plików. Jak zauważysz, w oknie znajduje się przycisk Oczyść pliki systemowe, który przywoła nam to samo okno, tyle że w trybie Administratora systemu. Pozwoli nam to na usunięcie dodatkowych plików, czasem, oscylujących w kilku GiB, z reguły będącymi pozostałościami po aktualizacjach systemowych.
Z reguły możemy zaznaczyć wszystkie opcje w oknie i następnie nacisnąć przycisk Ok w celu rozpoczęcia czyszczenia.
W zależności, od prędkości naszego komputera oraz dysku, może to chwilkę potrwać.
W przypadku, gdy podczas oczyszczania zostaniemy zapytani, czy na pewno chcemy usunąć poprzednie wersje systemu Windows (chodzi tutaj o duże aktualizacje systemu), oczywiście potwierdzamy. Zostaniemy jednocześnie ostrzeżeni, że nie będziemy mogli wrócić do poprzedniej wersji systemu Windows, jednakże, jeżeli wszystko działa dobrze, nie widzę sensu, aby do niej wracać.
Pełne skanowanie systemu programem antywirusowym
Mimo że może wydawać się to trywialne, gdyż nasz program antywirusowy na bieżąco skanuje wszystkie pliki, warto raz na jakiś czas przeprowadzić pełne skanowanie systemu.
Jakiś czas temu napisałem, dlaczego warto używać wbudowanego w system Windows Defender:
Windows Defender znajdziemy w postaci tarczy zlokalizowanej przy zegarku, w prawym dolnym rogu paska systemowego, lub też w menu Start pod pozycją Zabezpieczenia Windows.
Aby uruchomić pełne skanowanie, przechodzimy do Ochrona przed wirusami i zagrożeniami. Pod przyciskiem Szybkie skanowanie klikamy Opcje skanowania. W nowym oknie wybieramy Pełne skanowanie i potwierdzamy przyciskiem Skanuj teraz.
Wyłączenie automatycznie startujących programów
Przeróżne programy, które instalujemy, mają tę tendencję, że lubią ładować się przy starcie systemu bez pytania najpierw o zgodę. Aby je wyłączyć, możemy dokonać tego w dwojaki sposób.
Z poziomu Ustawień (Settings) systemu Windows 10
Przechodząc z menu Start do Ustawień, a następnie Aplikacje. W oknie Aplikacje i funkcje wybieramy z menu po lewej stronie okna opcję Autostart.
Tutaj, za pomocą prostych przełączników możemy zdecydować, co ma automatycznie startować, a co nie.
Z poziomu Menadżera Zadań (Task Manager)
Klikając prawym przyciskiem myszy na pasku systemowy (lub menu Start) wybieramy opcję Menadżer Zadań. Możemy go również przywołać przy pomocy skrótów klawiszowych Ctrl+Alt+Del lub za pomocą komendy taskmgr w oknie Uruchom (Win+R).
W menadżerze zadań, w zakładce Uruchomienie będziemy mieli dostęp do listy programów, które startują z systemem. Zamiast przycisku, tak jak powyżej, będziemy mieli wyświetlony Stan uruchomienia ze startem systemu. Aby zmienić stan poszczególnej aplikacji, klikamy na nią prawym przyciskiem myszy i wybieramy odpowiednio Włącz/Wyłącz.
Usuń pozostałości z systemu przy pomocy BleachBit
BleachBit jest niezwykle przydatnym narzędziem pozwalającym w dogłębny sposób usunąć zbędne pliki i pozostałości po programach.
O programie BleachBit pisałem w moim wpisie CCleaner do odstawki do którego odsyłam.
Usuń stary i Utwórz nowy punkt przywracania
System Windows 10 (o ile miejsce na dysku pozwala) domyślnie tworzy punkty przywracania, przy każdej poważniejszej zmienia w systemie. Jeżeli coś pójdzie nie tak, zawsze możemy do niego wrócić.
Robiąc porządki w systemie, powinniśmy pomyśleć również o usunięciu starych punktów przywracania. W momencie, jak skończyliśmy naszą zabawę “w porządki” warto wówczas utworzyć nowy punkt.
Aby tego dokonać, z poziomu Ustawień systemu Windows, w polu Znajdź ustawienie wpisujemy słowo przywracania i wybieramy opcję Utwórz punkt przywracania.
Otworzy nam się okno Właściwości system z zakładką Ochrona systemu.
Aby usunąć punkty przywracania, wybieramy opcję Konfiguruj…. W nowym oknie dostępny będziemy mieli przycisk Usuń aby usunąć wszystkie punkty przywracania.
Zamykając okno konfiguracji, w oknie głównym klikamy przycisk Utwórz… w celu utworzenia nowego punktu przywracania.
W następnym kroku tuż przed jego utworzeniem zostaniemy zapytani o nazwanie naszego punktu. Wprowadzamy to w zależności od uznania i potwierdzamy przyciskiem Utwórz.
Aktualizacje systemu, sterowników i oprogramowania
System Windows 10 aktualizowany jest mniej więcej raz na 6 miesięcy. Są to tak zwane duże aktualizacje wnoszące nowe funkcje lub naprawiające duże błędy w systemie. Warto zadbać, aby nasz system był w najnowszej dostępnej wersji.
Aktualizacja systemu Windows 10
Aby zaktualizować nasz system, wystarczy z menu Start przejść do Ustawień, po czym przejść do Aktualizacja i zabezpieczenia. Następnie klikamy przycisk Sprawdź aktualizację lub jeżeli aktualizacje pobrały się w tle, możemy mieć dostępny przycisk Zainstaluj.
Jeżeli nasz system jest w wersji starszej, niż najnowsza dostępna (na chwilę pisania tego wpisu jest to wersja z Maja 2020), dodatkowo będziemy mieli przycisk do zainstalowania “duże” aktualizacji. Uzbrójmy się w cierpliwość i wykonajmy to tylko wtedy, gdy jesteśmy na to gotowi, gdyż z reguły może to potrwać około godziny lub dłużej (na wolniejszych komputerach).
Oprócz aktualizacji samego systemu zalecam również zaktualizowanie sterowników do sprzętu, z którego nasz komputer jest zbudowany, lub też tego, który do niego podłączyliśmy.
Aktualizacja sterowników
W celu aktualizacji sterowników polecam program IOBIT Driver Booster.
Tutaj mała uwaga. Program ten polecam tylko do jednorazowego użytku. Instalujemy program, aktualizujemy sterowniki, uruchamiamy komputer ponownie i odinstalowujemy program.
Podczas instalacji kuszeni będziemy przeróżnymi ofertami, na które klikamy po prostu nie dziękuję. Instalacja kończy się zapytaniem, czy przeskanować nasz system teraz. Oczywiście potwierdzamy.
Po uruchomieniu programu przeskanuje on nasz system i zasugeruje (jeżeli jest potrzeba) aktualizację sterowników.
Klikamy czerwony przycisk Aktualizuj teraz i czekamy. Gdy wszystko zainstaluje się poprawnie, uruchamiamy komputer ponownie i tyle.
Aktualizacja oprogramowania
Oprócz samego systemu Windows i sterowników warto również zadbać o aktualizację oprogramowania, które mamy w systemie.
O ile przeglądarki internetowe z reguły aktualizują się same, o tyle wszelkie inne programy niekoniecznie.
W celu łatwego przeanalizowania, który program w systemie mamy w nieaktualnej (potencjalnie dziurawej) wersji możemy podłużyć się dodatkowym oprogramowaniem, ale niż to zrobimy, warto zacząć od aplikacji dostępnych w Sklepie Microsoft (Microsoft Store).
Ze Sklepu Microsoft (Microsoft Store)
Uruchamiamy nasz Sklep Microsoft z menu Start lub ikony domyślnie dostępnej w menu systemowym.
Jeżeli mamy dostępne aktualizacje, zobaczymy to w postaci strzałki w dół oraz wskaźnika numerycznego w prawej górnej części okna.
Klikając na trzy kropki w prawym górnym rogu, możemy wybrać opcję Pliki do pobrania i aktualizacje i za pomocą przycisku Pobierz aktualizację wymusimy ponowne sprawdzenie aktualności naszego oprogramowania i rozpoczęcie aktualizacji, jeżeli jest taka potrzeba.
Czasami zdarzy się tak, że sam Sklep Microsoft wymaga aktualizacji, więc jak zauważycie, okno sklepu zostanie zamknięte i uruchomione ponownie, a powyższy krok będziemy musieli powtórzyć.
Pozostałe Aplikacje
W celu wyszukania aktualizacji do naszego oprogramowania, które nie jest aktualizowane przez Windows Update oraz Sklep Microsoft należy użyć dodatkowego oprogramowania.
W tym celu możemy posłużyć się programem zwanym SUMo (Software Update Manager). Dostępny jest on w wersji bezpłatnej (Lite) oraz płatnej (Pro).
Skupiając się na wersji darmowej, instalujemy i odpalamy program. Przy pierwszym uruchomieniu aplikacja spyta się nas, aby przeskanować nasz komputer pod kątem aplikacji. Następnie tę aplikacje będą sprawdzone z bazą danych pod kątem dostępnych aktualizacji (w tym celu wciskamy przycisk Sprawdź).
Wersja bezpłatna pozwoli nam wyszukać oprogramowanie, które wymagać będzie aktualizacji, jednakże nie pozwoli nam go zaktualizować przy pomocy pojedynczego kliknięcia, bez płacenia za licencję Pro. Mimo tego, wiedząc, który program mamy nieaktualny, zawsze możemy przejść na oficjalną stronę w celu jego pobrania.
Podobnie jak SUMo w wersji Lite, używam programu MacUpdater na moim komputerze z systemem macOS. Bez konieczności płacenia za licencję wiem, który program muszę zaktualizować, a Google pozwoli mu już znaleźć skąd mam pobrać odpowiedni plik.
I to by było na tyle. Jeżeli chciałbyś coś dodać lub masz jakiś problem, napisz w komentarzu.
Pozdrawiam.
